Ook ik val ten prooi aan de jaarlijkse migratie stromen richting buitenland om te genieten van andere oorden. Zelf probeer ik steeds meer dichter aan huis te blijven om zo mijn ecologische vakantie impact tot het minimum te beperken ook al is dit eerder een nobel streven dan werkelijkheid. Mijn impact op de te kiezen bestemming is vaak niet al te groot, maar deze keer was het me toch gelukt om te kiezen voor cultuur in plaats van het obligatoire strand en zon.
Nu zijn mijn kinderen met vijf en tien nog in een leeftijd dat zij terecht verlangen naar een zeebries en veel zand. De bestemming was deze keer Engeland en meer bepaald een regio genaamd de Cotswolds. Een echte aanrader voor wie op zoek is naar mooie natuur en leuke dorpjes die voor een groot deel hun authenticiteit nog behouden hebben. Zo goed als geen buitenlandse nummerplaten op de Engelse wegen en zo goed als nergens toeristenfiles.
Wat dit alles met energie te maken heeft mag u raden, maar de impact op het klimaat van onze jaarlijkse toeristenmigratie mag niet onderschat worden. Een vliegreisje met de familie naar een verre bestemming is al goed voor de uitstoot van meer dan een jaar elektriciteit en verwarming voor een heel gezin. Sowieso blijft vliegen in de meeste gevallen veel zwaarder belastend dan enige andere vorm van transport. Factor vier tot zeven meer vervuilend dan trein of wagen, ook al speelt de afstand wel een rol.
In principe kan men stellen dat vluchten binnen Europa eigenlijk onzin zijn voor vakantiedoeleinden, dit natuurlijk gezien vanuit onze gezamenlijke objectief om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen terug te brengen. Het klimaatverdrag van Parijs mag dan wel door iedereen gekend zijn, we vertalen hem nog niet naar concrete doelen voor ons zelf als individu. Met het zelf rijden naar mijn bestemming van een paar honderd kilometer besefte ik dat verandering begint bij jezelf. Onze overheden (in welk land dan ook) hebben een kans gemist door na het sluiten van het verdrag van Parijs niet ook op individuele doelen in te zetten.
Natuurlijk zijn er goede campagnes voor je huis te isoleren of zonnepanelen te plaatsen en deze zijn ook nodig. Alleen vergeet men de echte drama’s voor het klimaat en milieu aan te pakken. Het kweken van 1 kilo rundsvlees vergt meer dan 15.000 liter zoet water. Van de 50 miljoen vierkante kilometer landbouwgrond in de wereld gebruiken we zo’n 80% voor de veeteelt. Doe daar de uitstoot van methaan door koeien nog bovenop met 40% en je krijgt al een idee waar het echte schoentje wringt; ons consumptiegedrag.
Natuurlijk kan onze energiesector ervoor zorgen dat zij op termijn geen uitstoot meer veroorzaakt wanneer zij produceert, maar dan dienen we tevens de productiemethoden in aanmerking te nemen. Voor iedere windmolen is zo’n 150 ton aan steenkool nodig om het nodige staal te produceren en dit dienen we dus ook aan te pakken. Hetzelfde geldt trouwens ook voor onze andere duurzame technologie die vaak gemaakt wordt met aardgas of steenkool en ook nog te vaak kostbare metalen gebruikt in het proces.
Positief is wel dat er een versnelling waarop we zaken kunnen uitrollen is ontstaan. Toen Graham Bell de telefoon heeft uitgevonden duurde het 75 jaar om 50 miljoen gebruikers te hebben. Met de introductie van de smartphone duurde het welgeteld 1 jaar om 50 miljoen kopers te vinden. De maatschappij is inderdaad in staat om veel sneller zijn gedrag aan te passen, maar dit kan niet beperkt blijven tot het koopgedrag.
Terugkomend op Engeland viel mij op dat er nog weinig zonnepanelen werden gebruikt op privé woningen, toch zeker in verhouding met België waar meer dan 1 op de tien huishoudens deze nu heeft. De vele schoorstenen herinneren ons nog dagelijks aan de lange weg die wij te gaan hebben, ook in ons eigen land. De ambitie in Nederland en België om te stoppen met aardgas als verwarming is ambitieus en naar mijn mening vandaag de dag onmogelijk gezien fossiele brandstoffen zoals aardgas en aardolie/stookolie thans veel goedkoper zijn dan elektriciteit. De prijzen van 1 KWh elektriciteit gaan nu snel naar het Duitse niveau (30 cent per KWh) en bewijzen dat tussen het woord en de daad een enorme kloof gaapt. Iedere verantwoordelijke heeft zijn mond vol van de elektrificatie van onze samenleving op basis van duurzame energie, maar dan moet men er wel voor zorgen dat fossiele brandstoffen duurder zijn dan elektriciteit.
Dat de wereld ieder jaar 2000 TWh meer energie vraagt zet nog meer druk op de ketel om de juiste keuzes te maken in die landen die deze extra vraag creëren. Het exporteren van onze kennis, diensten en producten op dit vlak zal ook de economische motor laten werken gezien de investeringen die nodig zijn op mondiaal vlak.