Dat de Europese landen vorige week snel tot een akkoord zijn gekomen over de klimaatdoelstellingen is alleen maar positief te noemen. Wellicht heeft de vluchtelingencrisis daar voor een (groot) deel aan bijgedragen want de eensgezindheid daar is heel ver te zoeken. De zuchten van verlichting over de vraagstukken hoe we de temperatuursstijging onder de 2 graden kunnen houden zijn wel opvallend te noemen want vele malen complexer dan de vluchtelingencrisis.
Dat een overeenstemming snel werd bereikt, heeft ook te maken met de lange termijn waarop dit speelt, het effect is slechts meetbaar over enkele decennia en dat maakt het nogal vrijblijvend. Dat Europa de leiding moet nemen in het klimaatdebat in Parijs is duidelijk, alleen vraag ik mij af waar de afdwingbaarheid is gebleven? Een akkoord bereiken is mogelijk, maar zeggen dat een evaluatie om de vijf jaar het enige bindende criterium is heeft geen zin. Zelfs al dient Europa alleen sancties in het vooruitzicht te stellen, dan nog moet zij dit wagen en niet het excuus gebruiken dat bijvoorbeeld Amerika en China niet akkoord gaan met mogelijke sancties bij het niet behalen van de doelstellingen.
Het is een kwestie van overleven als soort op lange termijn en daarover maak je geen concessies. De oproep van sommige groeperingen vorige week dat een drie graden stijging meer realistisch of haalbaar is, betekent eigenlijk nu al de handdoek in de ring gooien. Met dergelijke stijgingen worden hele gebieden onleefbaar want gemiddelde stijgingen betekenen in praktijk gebieden waar de temperatuur met momenten 6 tot 8 graden kan stijgen. Iedereen beseft dat weinig groeit bij dergelijke dramatische stijgingen.
Niettemin blijft het Europese akkoord van deze week om de temperatuursstijging tot 2 graden te beperken hoopgevend voor de klimaattop in december in Parijs en wellicht gaan de grote vervuilers de komende maanden een beetje in een opbod geraken. Wellicht wenst president Obama niet achter te blijven en gaat Amerika mee sancties introduceren, ook al zullen die geen lang leven beschoren zijn indien een Republikein de verkiezingen wint volgend jaar.
Een belangrijke hefboom blijft de (her)introductie van een echte uitstootkost (niet alleen CO2) zodat bijvoorbeeld alle vormen van transport (weg, lucht en watertransport) echt gaan bijdragen en zo sneller hun uitstoot gaan willen beperken. Maar ook de manier waarop onze economie is georganiseerd dient aangepakt te worden zodat bijvoorbeeld een kiwi uit Nieuw-Zeeland of een grijze garnaal (gevangen aan de Belgische kust en dan wordt deze naar Marokko gevlogen omdat dit vandaag goedkoper is) gepeld in Marokko veel zwaarder belast worden.
Ondertussen wordt er in Nederland nog een robbertje gevochten in de media tussen de politiek en de nog twee overgebleven niet-gesplitste energiebedrijven Eneco en Delta. Deze twee laatste Mohikanen vechten hun laatste gevecht en zijn zo ver (juridisch) gegaan als mogelijk is om maar niet te moeten splitsen. Het gevecht is allang verloren, maar met de moed der wanhoop hoopt men nog een ziel in de Tweede Kamer te overtuigen dat dit tegen landsbelang is. Alle argumenten ten spijt (waarvan er veel juist zijn trouwens, maar niet meer relevant) is de dobbelsteen allang geworpen nadat dhr. Brinkhorst beslist had om tot splitsing over te gaan.
Ondertussen zijn Essent en Nuon al jaren gesplitst en kunnen de toenmalige aandeelhouders als winnaars genoemd worden want zij verkochten de handelsbedrijven (dus alleen de productiecentrales en het klantenbestand) voor heel veel geld en de bedrijven die Essent en Nuon kochten hebben daar nog geen dag plezier aan beleefd. Integendeel, er zijn al miljarden afgeschreven en meer zal nog volgen. Terugkomend op de aankomende splitsing is voor Nederland dit proces onomkeerbaar en dat weet iedereen ook. Als je eenmaal begint te splitsen kun je niet meer stoppen gezien de grootste energiebedrijven al voldaan hebben aan de toenmalige beslissing.
Het emotionele pleidooi van dhr. Arnoud Kamerbeek van Delta zal Den Haag er niet van weerhouden om gewoon de splitsing door te zetten want iedere andere beslissing opent de doos van Pandora. Juristen zouden er een vette kluif aan krijgen en hoe ga je bedrijven als Essent en Nuon dan opnieuw integreren met hun netwerk. Juist, onmogelijk en toch hebben de feiten de liberalisering allang ingehaald en hebben landen als Nederland en België (in België zijn de activiteiten van netwerk en productie/handel allang gesplitst en dat wordt in Nederland nogal eens vergeten) terug eigen beslissingsmiddelen nodig om hun energietoekomst zelf te kunnen uitbouwen.
Minister Kamp zou ook dapper kunnen zijn en Europa de wacht aanzeggen en terug een nationale energiestrategie (met bijbehorende middelen, lees: bedrijven) kunnen uitbreiden door mensen en middelen uit eigen land. Datzelfde geldt trouwens voor België waar de privésector de middelen niet heeft om een duurzame transitie te kunnen maken. De huidige uitbouw van duurzame energie op subsidie is geen duurzaam leven beschoren en we gaan moeten gaan naar de echte energiekost voor een eenheid energie en die zit fors hoger. Dat we tegelijkertijd onze zware industrie competitief dienen te houden is logisch, alleen mag dit geen vrijbrief zijn voor hen en dienen ze zich meer te committeren in een toekomstig energieakkoord/-pact.