De federale regulator Creg liet weer van zich horen, op zich positief dat de ontslagnemende directie van de Creg tot de laatste dag met voorstellen komt om de energiemarkt beter te laten functioneren of toch in ieder geval de prijs wil drukken voor de consument.
Dat oude gewoonten moeilijk sterven is allang geweten en de koppeling van de gasprijs aan de olie is al tien jaar een onderwerp van discussie. Theoretisch is de conclusie om de prijzen niet meer aan elkaar te koppelen zeer logisch gezien het om twee verschillende producten gaat.
Zeker de laatste jaren zijn de bewezen gasreserves zo snel gestegen dat de druk helemaal verdwenen is om snel voor een alternatieve (gas)brandstof te zorgen. Voor olie echter is dat niet het geval en de huidige (structureel stijgende) vraag zorgt al een hele tijd voor continue stijgende prijzen.
Dat dit er uiteindelijk voor zorgt dat we voor onze elektriciteit en vooral gas dan eigenlijk te veel dienen te betalen is tevens theoretisch weer correct.
Aan de andere kant heeft staatssecretaris Wathelet ook gelijk als hij zegt dat je een dergelijke wijziging lang op voorhand moet aankondigen zodat er voldoende voorbereidende tijd is voor de markt om zich hieraan aan te passen. Leveranciers hebben nu eenmaal contracten afgesloten voor hun gasbehoeften (om bijvoorbeeld hun gascentrales op te laten werken) en die inhoudelijk gaan wijzigen is niet eenvoudig en zelfs betwistbaar.
Een voorafkondiging van drie jaar zou kunnen volstaan om de meeste problemen te voorkomen met dan nog een ruling voor speciale contracten van lange termijn (het is niet ongebruikelijk voor grote afnamecontracten dat termijnen van 5 tot 15 jaar gebruikt worden en is het dus belangrijk dat de belangen van de twee partijen altijd gewaarborgd blijven).
Of de prijs dan uiteindelijk zal gaan dalen betwijfel ik persoonlijk sterk, want markten anticiperen nu eenmaal op dergelijke verandering en nemen dit dan ook mee in hun beleid. Waar het wel goed voor is om olie en gas te ontkoppelen, is om een verdere simultane stijging te stoppen.
Het is wel jammer dat een dergelijk goed idee nu weer negatief in de media komt te staan, omdat de Creg blijkbaar niet eerst overleg heeft gepleegd met de diverse politieke actoren. Dit wil niet zeggen dat ze om toelating moeten vragen, maar overleg met de politiek is voor een regulator die succes wil hebben onontbeerlijk.
Zelf ben ik groot voorstander van een neutrale regulator die aan het parlement rapporteert,. Dat wil zeggen dat men samen met de politiek tot een boodschap dient te komen en niet steeds rollend over de straat moet leggen. In zo'n gevecht zijn er alleen verliezers, daar enerzijds de autoriteit van de Creg wordt aangetast daar de politiek niet akkoord is. Anderzijds verliest de politiek daar de burgers zo de indruk krijgen dat de politiek zich inlaat met de bevoegdheden van de regulator (of wat zijn natuurlijke bevoegdheden zouden moeten zijn). >Nochtans zou er nu werk gemaakt moeten worden van een energiebeleid vanuit de politiek die samen met de regulator dit in detail zou uitwerken. Vervolgens zou de regulator dan verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van deze gedeelde visie. De reacties van collega's uit de sector die ik nu krijg zijn eerder negatief daar de vrees bestaat om de Creg in de toekomst monddood te maken omdat men geen publieke ruzies meer wil.