Wind versus kernenergie
Recent was er een opvallende reclame in een Belgische krant van het energiebedrijf Eneco die een directe vraag stelde aan de Belgische overheid en natuurlijk ook een schot voor de boeg gaf inzake de historische dominante monopolist Electrabel/Engie.
De vraag was of we gaan kiezen voor wind/duurzame energie of kernenergie nu bleek dat gedurende een relatief korte tijd windmolens werden stopgezet terwijl de kerncentrales vol bleven doorwerken. En dit op een moment dat de vraag naar energie en elektriciteit al een stuk lager is daar onze bedrijven minder energie vragen door de “lockdown” vanwege Covid-19.
Dat de huidige eigenaar van de kerncentrales wellicht uit eigen belang handelt kun je haar bezwaarlijk kwalijk nemen en is in haar geval gewoon consistent bedrijfsbeleid. Wat goed is voor Engie/Electrabel, is goed voor het land is al decennia lang haar moto.
Dat duurzame energie altijd voorrang moet krijgen boven andere productie is allang gekend en zelfs in richtlijnen vastgelegd, alleen wordt dit blijkbaar niet altijd toegepast. Netbeheerders worden vanuit de overheid gevraagd om voorrang te verlenen aan duurzame energie gezien de samenleving beslist heeft dat we tegen 2050 alleen nog maar duurzame energie willen hebben, sommige brengen daar ook nog bij productie die geen CO2 uitstoot.
De macht van de kernenergie lobby is niet te onderschatten en doet dit ook op een vasthoudende manier en nu het virus hard toeslaat in de samenleving en de staatsbegrotingen ziet ze haar kans. De verleiding om toch maar weer te kiezen voor het status quo wordt nu wel heel aantrekkelijk gezien in het geval van België deze kerncentrales er toch al staan en het kan toch zeker geen kwaad als we zo nog wat langer openhouden?
Dat is de missie van de huidige eigenaars van deze oude kerncentrales en wederom geldt dat we hiervoor begrip moeten hebben, want men kijkt immers eerst naar het eigenbelang. Daarnaast vindt men ook medestanders hiervoor in bijvoorbeeld de grootverbruikers. In koor zullen zij nog luider roepen dat de crisis groot is en we dus beter kiezen voor het behoud en zo verder aan modderen. Het argument van goedkope elektriciteit door gerbuik te maken van de al afgeschreven kerncentrales zou een valide zaak kunnen zijn om hiervoor te pleiten, alleen gaat die vlieger in het geval in België helemaal niet op.
De elektriciteitsprijzen zijn hier immers al jaren systematisch hoger dan de omringende landen,ook de diverse federaties die de grootverbruikers vertegenwoordigen staan hiervoor al jaren tegen de Klaagmuur.
Verder ziet de nucleaire lobby nog een andere opportuniteit en dat is die van de verwarring gezien we al een jaar wachten op een nieuwe federale regering. De huidige interim regering die drie maanden mag werken met volmachten om de Covid-19 crisis te bestrijden heeft voor alle andere beslissingen geen enkel mandaat of draagvlak binnen het parlement.
Het was dan ook opvallend om het recente pleidooi te horen van de huidige eigenaar van de kerncentrales die via een brief aan deze interim regering een duidelijk antwoord eistop de vraag of de kerncentrales nu langer open blijven of niet. Op zich trouwens een terechte vraag gezien men niet kan wachten tot 2024 om dan te beslissen om deze oude kerncentrales langer open te houden. Niet op de laatste plaats vanwege de aanzienlijke investeringen die nog nodig zijn om deze oldtimers veilig op de energieweg te laten rijden.
Dat deze centrales niet zijn aangepast voor de energiemix van de 21ste eeuw werd door het argument van Eneco ook in de verf gezet, want dit type centrales is nu eenmaal niet echt geschikt om even snel stop te zetten of, in hun geval, de capaciteit drastisch in enkele minuten naar beneden te brengen.
De overheid dient te begrijpen dat mocht men beslissen om de kerncentrales, ondanks de wet op de kernuitstap van 2003, toch langer open te houden dit ook zware negatieve effecten zal hebben op onze toekomstige energiemix. Het recente voorbeeld van het stopzetten van windmolens ten voordele van de kerncentrales is een goed voorbeeld hoe verdere investeringen in duurzame energie hierdoor op de helling kunnen komen te staan. Ook de overheid wilt graag subsidievrije windparken in de toekomst, dat kan, maar dan moet je wel alle ruimte geven om hun deel op te nemen in de dagelijkse energiemix. Met het behoud van het huidig kernpark is dat onmogelijk.
Verder heeft dit beleid van uitstel ook gevolgen voor innovatie op het vlak van de verduurzaming van onze energiemix, naast de groei van zon en wind en de uitbouw van onze netwerken moet er ook geïnvesteerd worden in nieuwe technologie op grote schaal zoals opslag, waterstof en energie efficiëntie. Kort gezegd moet de nood voor energie hoog genoeg zijn wilt men doorbraken krijgen en het in stand houden van technologie die geboren werd in het midden van de 20ste eeuw is daar geen deel van maar eerder het organiseren van achterstand.
Mocht de overheid er al voor kiezen om er twee open te houden, dan moet ze ervoor zorgen dat het grootste deel van de baten gebruikt wordt om de negatieve effecten te compenseren en te investeren in de energiemix van de toekomst (iets waar deze oude kerncentrales toch geen deel meer van zouden uitmaken).
Men kan ervoor kiezen om kennis over kernenergie paraat te houden mochten nieuwe type kerncentrales het probleem van het afval opgelost krijgen, flexibel ingezet kunnen worden en goedkoper worden om te bouwen. Maar hiervoor is het openhouden van 1 kerncentrale meer dan voldoende.
Als laatste dient men zich te realiseren dat met de huidige gezondheidscrisis er ook nog een hopelijk korte, maar diepe economische dip zal komen en moeten wij als land ervoor zorgen dat we een aantrekkelijk investeringsklimaat gaan creëren voor onder andere de energiesector waar men de laatste vijftien jaar niet in geslaagd is. Ons land mag en moet vertrouwen hebben in de kwaliteit van onze mensen en middelen om te kiezen voor een visie waar economische groei niet absoluut is maar duurzaam.