Vorige week had ik wederom het genoegen om een congres te leiden met een aantal collega's uit de sector van elektriciteitsproductie. Natuurlijk waren niet alle groten daar maar bedrijven als Vattenfall, RWE, DONG energy, Enel en vele anderen gaven toch een goede weergave van de status van onze sector.
In negen jaar is er veel veranderd, toen sprak men zo goed als niet over duurzame energie, dat begon zo'n vijf, zes jaar geleden als randfenomeen en nu staat duurzaam toch centraal. De groten der aarde vragen zich luidop af of zij niet het randfenomeen geworden zijn of toch in ieder geval hun huidig productiepark. Dat de situatie in Duitsland kritiek is met een prijs per MWh onder de 30 euro per MWh hoeft geen betoog want de markt wordt overspoeld met goedkope energie (lees: oude kolencentrales) met daarbovenop nog een slagroom van 100% gesubsidieerde groene energie.
Men is vooral in Duitsland extra hard getroffen door een aantal zaken die tegelijkertijd zijn opgetreden: de gedwongen voorziene sluiting van hun kerncentrales, de onrendabele gascentrales die massaal gesloten worden en het te laat reageren op de meer dan 60-80 GW aan hernieuwbare energie die in een paar jaar op de markt is gekomen. Het huidig businessmodel dat decennia heeft gewerkt, is dood (letterlijke opmerking van een van de allergrootste energiebedrijven) en er dient dringend werk gemaakt te worden van een nieuw model. Ook Europa is zich daarvan bewust en heeft de diverse partijen uitgenodigd om voorstellen te doen.
De hele liberalisering davert op zijn grondvesten en er zijn al grote barsten te zien in het systeem. De overheden in vele landen treden constant op in de vrije markt door hun beslissingen die een impact hebben op vele delen van de energieketen. Zowel de voorziene sluiting van kerncentrales als het langer openhouden zijn alle twee messen die aan twee kanten snijden.
Op een gegeven ogenblik stelde men vanuit een van de grote energiebedrijven de vraag of er nog andere oplossingen waren en ik durfde voor te stellen dat men open boek moest spelen en de Europese Commissie aantonen dat iedereen met verlies aan het verkopen is en dat dit niet toegelaten is. De reacties kwamen meteen: ja, maar dat mag niet want dan spreken ze van een kartel. Men ging volledig voorbij aan feit dat verkopen met verlies ook marktverstorend werkt want zo is er geen plaats voor nieuwe investeringen die een positief resultaat kunnen halen. Men is gewoon bang van zijn eigen schaduw geworden en men vergeet dat wie bang is, slaag krijgt.
In andere dossiers gaat de Europese Commissie wel anders te werk, bijvoorbeeld de veroordeling van de Chinese zonnepaneelfabrikanten voor jarenlang met dumpingprijzen te hebben gewerkt en zo de Europese fabrikanten over de afgrond te hebben geduwd. Ook al kwam de maatregel te laat, het bewees wel dat oneerlijke concurrentie niet mag en men ook niet met verlies mag verkopen.
Zoals vaak knijpt men een oogje dicht voor onze sector want de bevoegdheden om op te treden zijn schaars en energie is vaak nog van staatsbelang. En toch zal de sector moeten durven om zichzelf in vraag te stellen maar ook anderen. De sector naar de slachtbank leiden heeft geen zin en verdient meer aandacht, in ieder geval is er veel werk aan de winkel voor de diverse advocatenkantoren