Het klimaatdebat blijft de gemoederen bezighouden. Zowat iedere dag geven velen hun mening en dat is goed want het kan het draagvlak vergroten of in ieder geval het bewustzijn verbeteren. Jammer is wel dat de meningen elkaar vaak tegenspreken en dat er een enorme kloof gaapt tussen woord en daad.
In Vlaanderen kan men nu weer de betonstop als voorbeeld nemen welke definitief verhuisd is naar een nieuwe regering. Het is altijd even afwachten of deze dan überhaupt nog wel wordt uitgevoerd. Normaal gezien is dit uitstel weliswaar ongelukkig, maar slechts tijdelijk. België heeft veel last van een grote inertie, door onder andere de spaghetti aan bevoegdheden die over zoveel ministers verdeeld zijn, zodat enige coherentie niet eenvoudig te realiseren is.
Maar er gebeuren desondanks dit fenomeen zeker ook een aantal positieve zaken. De vraag van België (en andere landen) aan Europa om nu een vliegtuigbelasting te introduceren is zo’n goede maatregel. De echte kost voor vliegen moet zichtbaar worden, de milieu impact is door deze manier van reizen enorm en de verwachte stijging de komende dertig jaar staat op spanning met het doel om tegen 2050 geen broeikasgassen meer uit te stoten of terug uit de lucht te halen bijvoorbeeld.
Verschuiving/introductie van klimaatbelastingen is zeker een goede manier om bij te sturen. Voor België of Nederland kan dit gebeuren door bijvoorbeeld groene stroom, groen gas of groene waterstof te belonen door deze minder of niet te belasten en parallel daaraan de kost voor fossiele brandstoffen evenredig te verhogen. Dit dient men dan wel op voorhand aan te kondigen en de komende tien jaar gespreid te introduceren.
Ook voor de scheepvaart moet er dringend een versnelling of twee hoger geschakeld worden. De boutade dat de 17 grootste schepen in de wereld goed zijn voor evenveel uitstoot als alle auto’s in de wereld (1 miljard voertuigen) maakt veel zichtbaar. Dat betekent echter niet dat je vervolgens een allesomvattende oplossing hebt, want vandaag de dag zijn er helaas nog geen sluitende totaaloplossingen.
De zware stookolie die deze schepen gebruiken is niet eenvoudig te vervangen, maar men dient wel te starten met een deadline te stellen aan deze sector. Men kan de levensduur van deze huidige schepen en hun afschrijving daarbij als ijkpunt nemen. Zo hoeft men de eigenaars niet hard te treffen maar geven we ze wel de tijd om deze schepen verder te gebruiken totdat ze vervangen kunnen worden (of in ieder geval het aandrijfgedeelte/motoren).
Hier dient men internationaal dan wel duidelijke taal te spreken door de scheepvaart erop te wijzen dat vervangingen niet meer kunnen gebeuren door aandrijving op fossiele brandstoffen. Zo raken we tegen 2050 toch af van deze zware vervuilers die ons Chinees speelgoed en andere “levensnoodzakelijke” voorraden tot in onze Westerse havens krijgen.
Een ander stukje laaghangend fruit is het isoleren van alles wat we gebouwd hebben. Hier maakt men wel al enige vooruitgang, maar het tempo is veel te laag. Voor minder dan 15.000 € per jaar halveer je de CO2 uitstoot van je huis en bespaar je ook nog eens een 1.000 € per jaar op je verwarming. Een spouwmuur isoleren kost minder dan 2.000 € en heb je kostprijs gezien binnen de 4 jaar terugverdiend. De overheid dient voorts met de sector erop toe te zien dat alle spouwmuren tegen 2030 geïsoleerd zijn. Zo kan een huis ook een lagere EPC krijgen en wordt het huis ook nog eens meer waard in de toekomst (en beter verkoopbaar).
Natuurlijk is er nog veel meer nodig en mogelijk in de bebouwde omgeving, want om de klimaatdoelen van Parijs te halen moet de CO2 uitstoot van gebouwen met 90% dalen. Het is positief dat bijvoorbeeld Nederland vorig jaar maar liefst 1,4 GW-zonneparken in dienst heeft genomen. Alleen had men dit geld beter eerst in isolatie gestoken. De volgorde is verkeerd, want de beste energie is degene die je niet verbruikt. Hoe positief groene stroom/groen gas/groene waterstof ook is, het blijft “second best”.
Ook België dient duidelijke doelstellingen te zetten voor het isoleren van huizen en een minimum van 50.000 huizen per jaar is geen luxe. Hiervoor zou de overheid een apart plan moeten maken met bijbehorende middelen, zodat eigenaren hierin ook geholpen kunnen worden. Denk aan een gratis audit/scan zodat de eigenaar weet wat er minimaal dient te gebeuren. In combinatie met een goedkope lening en begeleiding bieden bij uitschrijven van aanbestedingen voor specifieke loten zodat iedere eigenaar toch kan profiteren van enige schaalgrootte. De gezamenlijke energie aankopen of zonnepanelen aankopen bewijzen dat mensen hier wel voor warmlopen.