Terwijl in politieke middens iedereen relatief blij is met de lage energieprijzen stevenen wij in de energiemarkt nog sneller dan verwacht af op gratis energie. De stroombeurzen blijven dag op dag zakken en aan dit tempo hebben we binnen de zes maanden de 0 euro per MWh bereikt.
Op zich weet ieder weldenkend mens dat dit natuurlijk niet kan zonder enorme risico's te nemen qua bevoorradingszekerheid want waarom zouden producenten nog elektriciteit produceren als ze het gratis moeten weggeven. Net zoals geld bijna gratis is geworden door er te veel van te drukken om toch maar enige economische groei te krijgen is onze verzadigde energiemarkt in het zelfde bedje ziek.
Men ervoor gekozen om massaal oude kolen- en kerncentrales in landen zoals België en Duitsland langer open te houden op een moment dat er steeds meer gesubsidieerde elektriciteit bijkomt. Dan heb ik het niet alleen over de gekende groene stroom of gas subsidie, maar ook over capaciteitsvergoedingen om gascentrales toch maar beschikbaar te houden.
Mijn stelling van nog maar enkele blogs geleden dat elektriciteit gratis wordt, omdat we hem 100% gaan subsidiëren lijkt snel bewaarheid te worden alleen is de vraag of de politiek dit ook al begrijpt want anders dreigen er veel investeringen verloren te gaan in zowel de duurzame productie als andere.
Uit de perscommunicatie van de diverse energieministers bespeur ik niet echt een sense of urgency om de energiemarkt te redden en dan vooral dat gedeelte wat geliberaliseerd wordt. Men laat de zaken op zijn beloop tot nu toe.
Wat dient er dan wel te gebeuren om terug stabiliteit te krijgen? Er zijn waarschijnlijk vele oplossingen mogelijk, maar op korte termijn dient een vloerprijs geïntroduceerd te worden zodat men niet met verlies dient te verkopen en zo de beschikbaarheid van welke vorm van elektriciteit productie kan garanderen. Hiervoor kan men per technologie nog onderscheid inbouwen. Het argument dat men niet mag ingrijpen in de marktwerking is niet correct vermits de diverse overheden dit al jaar en dag en bijna dagelijks doen. Of het nu het langer open houden is van kolencentrales in Duitsland, of het langer open houden van Doel 1 en 2, of het introduceren van nieuwe taksen die het product nog meer wegdrukken, allen hebben ze een effect op de zogenaamde marktwerking.
De sector dient zich dringend te bezinnen of ze samen de alarmbel gaat luiden en zich gaat organiseren om ervoor te zorgen dat de bevoorradingszekerheid, maar ook het eigen bestaansrecht mogelijk blijft. Enkele stakingsaanzeggingen van de producenten kan wellicht enig soelaas bieden, maar dat scenario is weinig waarschijnlijk gezien de marktconcentratie in België van Engie/Electrabel en EDF-Luminus. En toch heeft de sector er baat bij om meer te gaan samenwerken gezien de sector in nood is.
Het is nog maar de vraag of Engie/Electrabel nu zo blij moet zijn met de verlenging van Doel 1 en 2 want sinds de beslissing van begin december is de prijs per MWh met bijna 20 euro per MWh gedaald en als je dat los laat op de meer dan 4000 MW van de andere kerncentrales dan is de kost vele malen groter dan de baten. De overheid is de enige die hier op korte termijn iets aan verdient, maar dat gaan ze later dubbel en dik terug moeten betalen via capaciteitsvergoedingen en extra subsidies aan de sector.
Dat de diverse overheden in ons land gedacht hebben dat de prijs op de stroombeurs op minder dan drie maanden zo zou in elkaar storten is onwaarschijnlijk. Maar nu moeten ze krachtdadig handelen in samenwerking met de sector om de stabiliteit in het systeem te redden want anders gaan we hetzelfde bereiken als een jaar geleden met te weinig eigen productie, namelijk gevaar op de bevoorradingszekerheid. Is men vergeten dat vraag en aanbod in balans dienen te zijn en dat te veel of te weinig aan de ene of andere kant niet houdbaar is op zelfs middellange termijn?