Sinds de zomer is het rustig geworden in de energiemarkt of dat zou men wellicht gaan geloven. De tarieven zijn stabiel tot licht dalend dus de politieke interesse is wat overgewaaid. Dezer dagen gaat veel aandacht naar het Fortis debacle en dat is zeker terecht. Nu vijf jaar later zijn de hoofdrolspelers grotendeels buiten schot gebleven, ook al is het niet fair om alleen op deze figuren te schieten.
Wat mij betreft hebben vooral de toezichthouders liggen slapen, maar we zien dat ook in Amerika, vaak komen de hoofdrolspelers uit hetzelfde nest. Ook de energiemarkt en vooral nieuwe investeringen ontsnappen niet aan de nieuwe financiering wetmatigheden. Probeer maar eens een langetermijnlening aan te gaan (meer dan tien jaar) in onze markt, zeer moeilijk. Naast de historische verliezen die de banken hebben opgelopen zijn het ook toekomstige bepalingen die langetermijnleningen moeilijk maken. Basel 3 en de versterking van het kapitaal zorgen voor een krediettekort op de lange termijn.
Wat men ook ziet trouwens, is dat wanneer men toch lange termijn kan financieren de marge snel oploopt en hierdoor bedrijven toch beslissen om meer risico te nemen. Er wordt veel op kortere termijnen gefinancierd gezien het margeverschil. Hierdoor wordt het risico op termijn groter gezien waarbij niet alleen overheden, maar ook bedrijven zich constant dienen te herfinancieren.
Voor infrastructuurprojecten waar de verduurzaming van onze energieketen onder valt is het primordiaal dat lange termijn financiering beschikbaar blijft. De waan van de dag over de terechte verontwaardiging over wat er gebeurd is met Fortis valt in het niet bij onze toekomstige financieringsbehoeften en vooral het gebrek aan beschikbaarheid ervan. De overheden spreken vaak over de pensioenlast, maar de toekomstige investeringen in een duurzame energiehuishouding mag men gerust van dezelfde grootorde noemen.
Ondertussen kan men in Nederland om de paar dagen wel een of andere partij vinden die publiekelijk het nieuwe energieakkoord in twijfel trekt. Zoals ik al had geschreven is het totale ontbreken van de onderbouwing een logische reden. Benieuwd of de huidige regering van dhr. Rutten hiervan wakker legt op dit ogenblik want men heeft andere bliksemafleiders zoals de JSF jachtvliegtuig.
Dit soort hoogtechnologische onbetaalbare oorlogstuig gaat ver boven onze budgetten en men kan zich ook vragen stellen of 37 jachtvliegtuigen iemand gaan tegenhouden. Natuurlijk spelen zaken zoals solidariteit ook mee, maar een Europees leger zou een stuk goedkoper zijn. Grappig of wrang dat iedereen blijkbaar het juiste bedrag kent van dit soort investeringen, maar een duurzame elektriciteitsproductie van 14% uitbouwen tegen 2020 is blijkbaar onmogelijk te berekenen
Recent sprak ik met een partij die energie investeringen doet buiten de Benelux en nu aan het overwegen is om een eerste investering in Nederland op zich te nemen. Hiervoor zochten zij een partner en na enige omweg kwamen ze in België uit bij NPG energy. Dit zegt ook veel over de expertise en marktspelers die nog aanwezig zijn in Nederland! Beseft de overheid niet dat je voldoende marktspelers moet hebben als je een dergelijk energieakkoord wilt uitvoeren.
Een bedrijf als Eneco kan dit zeker niet alleen en zij houden zich toch hoofdzakelijk met windmolens bezig (en zon), en wie gaat de andere duurzame productietechnologieën bouwen zoals biomassa, biogas, thermische energie, waterkracht en zon?
Wellicht kunnen de andere grote spelers in Nederland (die wel grotendeels afhangen van het beleid dat hun buitenlandse moederzetels uitstippelen) zoals Suez/GDF, RWE/Essent en Vattenfall/Nuon ook hun steentje gaan bedrijven, maar vorige week werd in het nieuws nog medegedeeld dat RWE aan 3000 ontslagen denkt. Op zo'n moment hoef je niet veel te verwachten van nieuwe investeringen in die landen waar men aan afvloeiingen denkt. De nieuwe recente afschrijvingen bij de moeder van Nuon Vattenfall doen ook niet echt vermoeden dat men nu investeringen gaat aankondigen.
Blijven over de netwerkbeheerders, maar deze investeren hoofdzakelijk in hun monopolie- activiteit en dat is maar goed ook daar de netwerken toch stammen uit het midden van de twintigste eeuw en er nog vele miljarden nodig zijn om ze slim te maken (en geschikt voor al die duurzame decentrale productie)
In Nederland hebben provincies als Brabant, Limburg, Noord-Holland, bijna twintig miljard ontvangen bij de verkoop van Essent en Nuon en is de verleiding daar om deze (gedeeltelijk) opnieuw te investeren in energie. Alleen zouden ze dit niet zelfstandig moeten doen want vaak ontbreekt nu de operationele kennis en deze alleen inkopen via consultants werkt niet. Voor je iets kan outsourcen moet je het eerst zelf (beter) kunnen om zo de controle te kunnen doen. Voor België spelen deze opties al helemaal niet meer want we hebben geen energiebedrijven (en geld) meer sinds de begin jaren negentig. Onze energiehuishouding (en lot) wordt volledig over de grenzen heen beslist.