Eind vorige week lanceerde Elia het verzoek om eigen productie te mogen gaan bouwen omdat het volgens hun steeds moeilijker wordt om reservecapaciteit te vinden (wat logisch is in een markt waar productiemiddelen onder druk staan door te weinig investeringen in nieuwbouw). Een terechte vraag wat betreft het hebben van beschikbare capaciteit, want dat is nodig om de kwaliteit van levering te verzekeren. Ook de tweede motivatie is terecht dat deze reservecapaciteit zo goedkoop mogelijk dient te zijn, alleen weet ik niet of je dit bereikt door een nieuwe centrale te bouwen die niet constant zal werken. Dit zal aan de Creg dienen aangetoond te worden.
Wat wellicht minder vanzelfsprekend is dat Elia zelf de investeerder of eigenaar wordt van een dergelijke centrale daar dit haaks staat op de regelgeving. Hun natuurlijk monopolie als onze hoogspanningsnetbeheerder maakt dat ze geen commerciële activiteiten mogen uitbaten en dat dient ook zo te blijven. Dat ze de centrale operationeel onder hun beheer zouden hebben onder controle van de Creg dat lijkt me logisch. Maar het juridisch (en dus financieel eigendom) lijkt me geen goede oplossing, de overheid zou hier aan tegemoet moeten komen, want de vraag blijft relevant en correct en dus zou de overheid de investering zelf dienen te doen of een aanbesteding uitschrijven aan derden. Derden die zich dan zouden inschrijven op deze aanbesteding zouden dan niet kunnen bestaan uit bestaande partijen die een marktaandeel hebben dat groter is dan 15% bijvoorbeeld of zelfs niet actief mogen zijn in de energiemarkt (lees dan worden het dus financiële investeerders in een soort publiek private samenwerking).
Het tornen aan de spelregels, wat een natuurlijke monopolist mag en niet mag, lijkt me niet verstandig en men dient elke mogelijke verdachtmaking op voorhand uit te schakelen. Anders lopen we het risico dat enerzijds de bestaande producenten gaan zeggen dat ze oneerlijke concurrentie krijgen. Anderzijds zullen de verbruikersorganisaties zeggen dat de burger deze mogelijke extra winst voor Elia mag gaan betalen. Dat er extra betaalbare reservecapaciteit dient bij te komen is echter wel een terechte vraag en deze dient definitief opgelost te worden.