Dezer dagen krioelt het van de luchtballonnen in België. De ene na de andere politieke proefballon wordt de lucht in gestuurd om de komende onderhandelingen af te toetsen. Ook onze sector is onderdeel van deze obligatoire handeling voordat men echt gaat samen zitten. Opvallend zijn de zeer linkse accenten die men als zogenaamde oplossing heeft.
Eén van de ideetjes is om een nieuw controlecomité (men noemt het anders, maar het komt op hetzelfde neer) op te richten om de gas- en elektriciteitsprijzen op regelmatige basis te toetsen en vast te leggen. Wellicht is men het vergeten, maar in de tijden tot de liberalisering (lees: vá³á³r 2003/2007, Controlecomité voor gas en elektriciteit) bestond een dergelijk controlecomité ook al om in onderling overleg de energieprijzen vast te leggen.
Nu lijkt me dit enigszins marxistische (pardon my word) idee toch wel enigszins voorbij de realiteit vermits we al meer dan een decennium een zogenaamde geliberaliseerde markt hebben. Nu hebben we twee jaar geleden ook al eens bevroren prijzen gehad (lees: geplafonneerde prijzen) die nu als effect hebben dat de prijzen fors gaan stijgen naar de reële prijs (prijsschok).
Dat we landen volgen als Venezuela met deze prijzenpolitiek duidt toch op een politieke richting van de gecontroleerde samenleving waar de overheid alles beslist. Gezien de puinhoop waarin Venezuela verkeert met deze prijzenpolitiek (ondanks zijn eigen aanzienlijke olievoorraden) een gevaarlijk pad om te volgen. De politiek is blijkbaar niet op de hoogte dat de huidige groothandelsprijzen(voor elektriciteit) al onder nul zitten waardoor het ene na het andere energiebedrijf investeringen stopzet en zelfs failliet (zie de vele duurzame energiebedrijven) gaan.
Toch een enigszins wereldvreemde evolutie, als men ziet dat men in Engeland om investeringen op gang te trekken garanties(lees subsidie) geeft voor 35 jaar aan prijzen boven de 107 euro per MWh. Gezien men niet kan denken dat dit met voorbedachte rade gebeurt op basis van inhoudelijke kennis, kan men alleen maar kortzichtigheid of naïviteit overhouden als woorden.
Een ander idee van de Franstalige liberalen is om de kerncentrales nog wat langer open te houden. Men moet goed begrijpen dat dergelijke stelling iedere onderbouwing mist gezien de huidige status van de kerncentrales. De oudste gaat zoals gepland dicht in 2015, maar daarnaast zijn er ook constant problemen met de andere centrales. Nu is het zoals met oude vliegtuigen, als je maar genoeg blijft investeren in oude vliegtuigen blijven ze ook vliegen. Het is onbegrijpelijk dat men honderden miljoenen euro's blijft investeren in technologie gebouwd en geboren in de tijden van de Koude Oorlog.
Het gebrek aan langetermijnvisie begint stilaan gevaarlijk te worden voor onze energiebevoorrading en ook deze ideeën helpen niet echt om een kentering te brengen. Uitgelezen deze mogelijk nieuwe federale regering heeft een kans om een echte langetermijnvisie uit te bouwen en investeringen aan te trekken in netwerk, opslag, efficiëntie, innovatie en duurzame energie.
Als tussendoortje ontwaakt onze federale regulator (Creg) ook even uit zijn coma om een nietszeggende boodschap de wereld in te sturen dat de facturen eenvoudiger moeten en er minder keuze moet komen in de aanbiedingen van de leveranciers. Nu is dit toch vooral een regionale materie dus men kan zich afvragen of de Creg niet beter binnen haar bevoegdheden belangrijkere dingen te doen heeft. Het zowat enige deel dat men geliberaliseerd heeft wordt nu dus ook door zijn eigen regulator aangevallen. Nu lijkt me deze ballon eerder een teken van metaalmoeheid dan van een doordachte strategie om naar een goed werkende marktwerking te gaan maar wie ben ik
Als men werkelijk de factuur eenvoudiger wilt maken voor de consument: waarom dan geen twee facturen introduceren? Eén met alleen maar de commodity prijs op van de leverancier en een factuur met alle andere kosten op die toch geen onderdeel uitmaken van de liberalisering. Dat men dan ineens het distributietarief afschaft in zijn huidige vorm en naar een capaciteitsvergoeding gaat (hier zijn de distributiebedrijven ook vragende partij naar) die dan wel kost gebaseerd is. In een gereguleerde activiteit zoals distributienetten (en trouwens ook hoogspanningsnetten) is een rendement van 4% niet ongebruikelijk.
Terugkomend op de nieuwe federale regering die hopelijk binnenkort in de steigers staat, is het te hopen dat men gaat luisteren naar meningen zoals deze van professor Verbruggen die vorige week in de Tijd terecht zei dat de huidige kernenergie technologie in het museum hoort. Natuurlijk kan het zijn dat nieuwe technologieën het mogelijk zullen maken om in de toekomst opnieuw kerncentrales te bouwen, maar in ieder geval niet op basis van de huidige generaties. De paar die in aanbouw zijn (derde generatie) beginnen stilaan op Kalkar gedrochten te lijken qua prijs en vertraging en kunnen alleen afgewerkt worden met miljarden overheidssteun (of verliezen).
We dienen terecht te wachten op nieuwe generaties (zoals de vierde) die gestoeld zijn op een heel andere werking en veel efficiënter gebruik maken van kernsplitsing (lees: veel minder uranium nodig hebben en zo goed als geen afval meer produceren). Komt deze er niet, dan kan men deze technologie voorgoed verhuizen naar het museum (naast de kolencentrales).