Het is zondagmorgen en ik heb net mijn stem uitgebracht voor Europa, zonder meer het belangrijkste deel van de verkiezingen, ook al blijkt dit helemaal niet uit de media-aandacht.
Zeker voor onze sector zit de sleutel in Europa op het einde van de dag, ook al zullen een aantal landen het goede voorbeeld moeten geven. Dat de energieproducenten nog steeds behoorlijk ziek zijn, bleek ook deze week uit de jaarcijfers van GDF/Suez die als zoveelste in rij versneld de waarde van zijn elektriciteitsproductie heeft afgeschreven: 14,9 miljard euro vorig jaar.
Ze zijn lang niet de enige want zowat alle energiebedrijven met grootschalige (gas) elektriciteitsproductie hebben massale afschrijvingen achter de rug. Er zijn simpelweg nog steeds te veel elektriciteitscentrales en dan ook nog van het verkeerde type. Zowel de oude kerncentrales als de steenkoolcentrales zijn de enige die nog uit de kosten komen door hun relatief lagere kost om elektriciteit te produceren.
Het uit dienst nemen van gascentrales is niet alleen in België een probleem en het blijft verrassend om te zien dat de overheid ernaar kijkt en laat begaan. Het idee om via een strategische reserve in België iets te doen mag bijna een uitzondering in Noordwest-Europa te noemen worden.
Specifiek voor België is er nog het bijkomend probleem dat er op piekmomenten op bepaalde momenten in het jaar een reëel tekort dreigt (vooral in de winter). Als men dan weet dat de nog bestaande centrales binnen de tien tot twintig jaar allemaal vervangen dienen te worden, maar dat is al genoeg bekend. En neen, binnen de beperkte Europese visie is meer interconnectie met de ons omringende landen geen oplossing. Het draagt zeker bij tot een oplossing maar het is slechts een randvoorwaarde. Met ons hoog elektriciteitsverbruik in België is het een utopie om onze elektriciteit voor een groot deel afhankelijk te maken met import.
Nu het stof van de verkiezingen is gaan liggen, is het wachten welke politieke formaties er gevormd worden, ook al is tot nu toe gebleken dat de meeste politieke partijen geen lange termijn visie hebben op onze sector. De lobby van bijvoorbeeld de grootindustrie en consumenten- organisaties heeft de focus zowat volledig op de prijs gelegd. Daar deze nu zeer laag is hoor en zie je dat energie geen topic meer is. De korte opstoot met de crisis in Oekraïne is weer al gaan liggen, ook al zal er Europees achter gesloten deuren toch nog serieus naar de opties gekeken worden om een meer onafhankelijke koers te varen. Het zou best wel eens kunnen gebeuren dat schaliegas er toch doorgedrukt wordt onder het mom van deze onafhankelijkheid.
Gezien het groeipotentieel buiten Europa veel interessanter is, zullen de grote energiebedrijven weinig interesse hebben om na de recente waardeverminderingen nog nieuwe investeringen op gang te trekken, behalve dan in enkele duurzame projecten (vooral offshore wind). De politiek dient te begrijpen dat we investeerders nodig hebben in moderne, nieuwe en liefst duurzame systemen die op het einde van de dag met zo weinig mogelijk ondersteuning kunnen werken. Een eerlijke energieprijs die alle kosten in rekening brengt is een eerste voorwaarde, een juiste CO2-kost een tweede.
Aan de andere kant van het spectrum zou Europa met de huidige onderhandelingen voor een vrij handelsakkoord met de VS, ervoor moeten zorgen dat onze zware industrie beschermd wordt tegen oneerlijke concurrentie door het goedkope gas in de VS. Er is in feite geen verschil tussen de zonnepanelen uit China (die onder kostprijs zouden verkocht worden) en de ondersteuning van schaliegaswinning in Noord-Dakota (of Texas) en het is verrassend dat de Europese commissaris Karel De Gucht dit zelf nog niet heeft ingezien.
Zodra de nieuwe Europese Commissie geïnstalleerd is lijkt me dit een eerste werk voor de industrie en onze sector om duidelijk te maken dat schaliegas in de VS dezelfde (oneerlijke) steun krijgt als de PV-fabrikanten in China.