De show is voorbij en hij was geslaagd. Zoals in een goede film was er een mooie apotheose en zong iedereen samen Let it be of een variant. In koor kwam men tot de conclusie dat men getuige was geweest van iets historisch en zelfs de meest kritische stemmen durven niks meer te zeggen of zijn na twee weken mee bedwelmd door dit klimaat orgie. Woorden zijn soms als drugs. Als je er genoeg van hebt geproduceerd, voel je je verdoofd en wordt alles mistig.
Oh ja, ik heb zondagmorgen om half acht de moeite genomen om de 31 gepubliceerde bladzijden van het akkoord te lezen. Voor degenen die deze taaie juridische kost ook willen doorkauwen, ga direct naar de annex zijnde het eigenlijke akkoord.
Niet dat het dan beter wordt maar de juridische tekst wordt gedeeltelijk vervangen door een politieke tekst en daardoor zijn er toch veel minder verwijzingen naar andere delen in de tekst. Volgens mij waren de juristen mede bedwelmd of hebben zij gewoon hun werk goed gedaan want de verwijzingen naar andere paragrafen komen terug in iedere paragraaf over meer dan 20 bladzijden waardoor je eigenlijk niet meer weet wat waarnaar refereert. De enige oplossing is alle bladzijden af te drukken, naast elkaar te leggen en verbanden proberen te tekenen.
Wellicht is dit rookgordijn ook nodig omdat er zo weinig inhoud instaat, de concrete zaken heeft u ongetwijfeld op het nieuws gehoord en wees gerust, verder heeft u niks gemist. In de tekst staat inderdaad dat het doel is om de opwarming van Moeder Aarde tot twee graden te beperken met zelfs een streven naar maximum 1,5 graad verhoging. Nu ben ik geen wetenschapper maar ik kan mij herinneren dat we vandaag al aan een slordige 0.9 graden opwarming zitten dus blijft er nog 0.6 graden over als marge. Dat betekent dat we volgens wetenschappers maximum tijd hebben tot 2050-2070 om naar een nul uitstoot maatschappij te gaan met de uitzondering van uitstoten van waterdampïÂÅ .
Nu is optimisme een moral duty en het akkoord heeft als verdienste dat het er is en dat landen moeilijk meer kunnen zeggen dat ze het niet geweten hebben. Als men in 2050 terugkijkt op het keerpunt dan kan dit akkoord de verdienste krijgen dat het de eerste keer was dat de wereld erkende dat we een probleem hadden en wat het doel was om het probleem op te lossen of toch in ieder geval beheersbaar te houden.
Met het doornemen van de tekst werd ik echter niet vrolijk van de woordkeuzes, veel zinnen beginnen met, aandringen, partijen erkennen, we zullen of we zouden, etc. Dit soort woorden lezen gewoon als vrijblijvend en in heel het akkoord staat geen enkele datum, geen enkel doel zoals bijvoorbeeld x% CO2-reductie en vooral geen enkele afdwingbaarheid. Sterker nog: nadat landen dit akkoord getekend hebben, kunnen ze vrolijk na drie jaar hun goedkeuring opzeggen zonder enig gevolg. Van de luchtvaart en scheepvaart is helemaal geen sprake meer, waarom weet niemand.
Positief is dat er jaarlijks 100 miljard dollar beschikbaar zou komen om de zwaarst getroffen ontwikkelingslanden te ondersteunen en een continent zoals Afrika te gaan helpen om direct naar duurzame energie te gaan gezien velen zelfs nog geen beschikking hebben over elementaire zaken zoals elektriciteit. Het was wel triest om te zien dat de BRIC landen met dan vooral China en India op kop liever geen financiële bijdrage wensen te leveren onder het mom dat het vooral de geïndustrialiseerde landen zijn die historisch tot nu toe de 0.9 graden opwarming hebben veroorzaakt. Voor een deel correct maar de laatste twintig jaar bijvoorbeeld heeft China een grote steen bijgedragen tot deze opwarming.
Het is vooral af te wachten of landen zoals België en Nederland dit akkoord gaan aangrijpen om nu echt werk te maken van een duurzame transitie die volgende generaties niet opzadelt met onze vervuiling. Het pleidooi alsof België dan een goede leerling zou zijn kan dan wel kloppen wat CO2-uitstoot betreft voor onze elektriciteitsproductie maar schoon is zij in het geheel niet. We gaan nog tientallen generaties, zo niet honderden, opzadelen met de opslag van zwaar vervuild en gevaarlijk radioactief afval waar de mensheid totaal geen ervaring mee heeft gezien het de eerste keer is. Trouwens is België een zeer slechte leerling wat CO2 betreft getuige de armzalige luchtkwaliteit waar wij vaak mogen in leven. Dat neemt niet weg dat bijvoorbeeld het maken van een lange termijn energiepact perfect past in de tijdsgeest van dit akkoord en onze diverse regeringen samen nu het heft in handen dienen te nemen.
Dit akkoord kan zeker een startpunt zijn maar sterk is het zeker niet, geen enkele afdwingbare bekentenis buiten gezichtsverlies is gewoon niet voldoende. Dat minister Fabius en president Hollande echt eender wel akkoord wilden is te begrijpen gezien ze zondag weer verkiezingen hebben in Frankrijk. Positief is wel dat een aantal bedrijven mee liften op dit akkoord en al hebben toegezegd klimaatneutraal te willen worden. Hierin zit waarschijnlijk nog het meeste potentieel gezien zowel bedrijven als mensen een betere wereld wensen voor hun kinderen. Het was toch wel wrang om in Peking deze week te zien dat men naar code rood moest gaan, toeval? Wellicht gaf Moeder Aarde ons een zoveelste signaal.
En toch zouden er nog dergelijke grote conferenties moeten gehouden worden maar dan over de manier waarop de mens de aarde beheert. Hoeveel mensen kunnen in welvaart leven en hoeveel mensen kan de aarde aan? Einstein zei het al lang geleden, volgens hem was het grootste risico voor de wereld en mensheid naar de toekomst toe de ongebreidelde groei van het aantal mensen. Hier schuilt trouwens een veel grotere uitdaging voor de beperking van uitstoot maar men durft dit niet aan. We gaan van 1 naar 2 miljard auto's de komende twintig jaar, Afrika gaat van 1 naar 2 miljard mensen.. Hoe rijm je dat met minder vervuiling, minder uitstoot?
Het lijkt dat mijn stelling dat klimaat een optie is geworden enige nuance behoefd, de mensheid heeft met het klimaat een compromis gesloten in de hoop dat het klimaat ons opties zal geven. Wat denkt u zelf?