In lichte paniek na de mislukte veilingen recent in Duitsland en Denemarken voor windconcessies op zee neemt de ontslagnemende minister in Nederland een drastische beslissing.

Het park genaamd Zeevonk krijgt soepelere voorwaarden voor de uitvoering van zijn windpark, waar systeemintegratie onderdeel van is/was.  Er is duidelijk succesvol gelobbyd door te stellen dat onder de huidige vergunde voorwaarden van de concessie het park niet zou worden gebouwd of niet voldeed aan de voorwaarden die waren opgelegd.

De redenen zijn op zich relevant te noemen, alleen worstel ik met het feit dat men tijdens de gunningsfase al heel goed wist dat bijvoorbeeld de waterstofbackbone niet voor 2032 operationeel zou zijn.  Dat de nieuwe waterstofmarkt nog moet op gang komen, kan men toch ook moeilijk een verrassing noemen en is dus geen nieuws te noemen.

De forse afzwakking van de eisen waaraan de winnaar van Zeevonk moest voldoen, geeft vooral aan hoe onrealistisch hun bod moet zijn geweest en niet zozeer de verslechterde of verrassende marktomstandigheden.

Nu is ook met een eerder park al slordig omgegaan met de eisen van systeemintegratie, dus ook dat hoeft geen verrassing te heten.  Het gemak waarmee winnaars van concessies vervolgens hun voorwaarden in de vuilnisbak gooien, zegt niet alleen iets over de zogenaamde winnaars en hun ambities om verantwoord groene elektriciteitsproductie te bouwen, maar ook over de overheid die deze concessies toekent.

De eenvoud waarmee de bevoegde minister na winst de voorwaarden voor uitbating met één spreekwoordelijke pennenstreek verandert, is nefast voor zijn of haar betrouwbaarheid.

Nochtans gelden twee kernwaarden voor overheden om economische sectoren te stimuleren: voorspelbaarheid en betrouwbaarheid.

Dat wind op zee meer dan ooit een belangrijke schakel is in de energiemix van de toekomst moet niet in twijfel getrokken worden; alleen zou men een stabiel kader moeten uitbouwen dat niet ieder jaar verandert.  Het CFD-mechanisme lijkt een van de oplossingen om de markt te stabiliseren en zou men kunnen aankondigen voor de komende vijf jaar.  Investeerders hebben behoefte aan de voorspelbaarheid voor een aantal jaren, zodat bijvoorbeeld ook fabrikanten van windmolens zeker zijn dat er morgen nog klanten zijn.

Ook dienen overheden hun energiemix in de gaten te houden en kan men geruststellen dat bijvoorbeeld voor Nederland de verdere uitbouw van grote zonneparken eerder kapitaalsvernietiging is, daar deze een behoefte gaan proberen te voldoen die er niet meer is.  De sector klaagt over steeds meer negatieve uren, maar vergeet er gemakshalve bij te zeggen dat ze hier zelf aan heeft bijgedragen.

Zon bouwen vandaag de dag zonder bij te dragen aan netwerkstabiliteit is te vermijden en hierdoor wordt systeemintegratie nog belangrijker.

Ook energiebesparing moet een centraal onderdeel zijn van onze economie en men moet dus nadenken alvorens nieuwe oplossingen op de markt los te laten.  Een zoekopdracht via CHATGPT verbruikt zo’n slordige acht keer meer dan een zoekopdracht via Google.  Dit soort zaken dient men te verbieden of in ieder geval ervoor te zorgen dat iedere dienst of product ook komt met de volledige kost van zijn bestaan. 

De recente mislukte top in Zwitserland om de groei en het gebruik van plastic eindelijk te reguleren is nog zo’n voorbeeld van eigenbelang boven gemeenschappelijk belang en vooral toekomstig belang.  Enige schaamte kennen de meeste olieproducerende landen allang niet meer en deze vertonen steeds meer parallellen met de tabaksindustrie, die ook al decennia wist dat je van roken dood kunt gaan. 

De geschiedenis herhaalt zich, maar Europa moet dit blijven doorbreken, zodat de samenleving een duurzame toekomst kan hebben.