Het is zover, het werk aan het klimaatakkoord 2.0 is klaar in ontwerp en het CPB en het bureau voor de Leefomgeving kunnen beginnen rekenen.
Rekenen of het doel tegen 2030 om minimum 49% te besparen gehaald zal worden en wat de kostprijs zal zijn. Nu is een antwoord op het eerste theoretisch goed te onderbouwen met cijfers alleen is het afwachten of de praktijk de theorie volgt. Of het nu meer elektrische voertuigen zijn, een industrie die zich omvormt van fossiel als brandstof naar groene energie, beter geïsoleerde gebouwen, landbouw en ten laatste de energiesector, al deze sectoren hebben nog een ongelofelijke omslag te maken en hebben hiervoor nog goed tien jaar.
Voor iedere sector staan er goede maatregelen opgesomd alleen blijft de afdwingbaarheid niet voldoende groot. Hele delen van bijvoorbeeld de mobiliteitssector blijven buiten schot ook al zijn zij noodzakelijk om mee in bad te gaan. Neem de luchtvaartsector die in absoluut percentage slechts enkele percenten uitstoot veroorzaakt (CO2 dan toch), het probleem hier is echter zelfs nog meer acuut dan de automobielsector die al een vergroening heeft ingezet. De luchtvaartsector is namelijk hard aan het groeien en gaat zo regelrecht in tegen de ambitie om tegen 2050 zo goed als geen uitstoot mondiaal te veroorzaken.
De luchtvaartsector heeft zelfs nog geen plan hoe ze kerosine gaat vervangen of zelfs de hele krachtbron van een nieuw ontwerp gaat voorzien tegen 2050. En 2050 is morgen als je vandaag nieuwe vliegtuigen aan het bestellen bent die 20 tot 30 jaar meegaan. Nu geeft de overheid zelf het slechte voorbeeld in de lage landen door nog jachtvliegtuigen te bestellen die nog gebaseerd zijn op dezelfde oude technologie en dus massaal veel kerosine verbruiken.
Voor de luchtvaartsector is het dus huilen met de pet op en zal de enige mogelijkheid zijn dat de klanten die er gebruik van maken zich bewust worden van de milieuschade die hier wordt veroorzaakt. Want het gaat niet alleen om de CO2 uitstoot maar ook om alle andere schadelijke stoffen die een vliegtuig uitstoot, de hele aarde is bedekt met deze smurrie en komt zo in onze voedselketen. Opvallend dat hier zo weinig aandacht voor is.
En andere deelsector die teveel tijd krijgt is de scheepvaart, ten beginnen met de internationale scheepvaart waar de huidige 300.000 boten, die iedere dag onze wereldzeeën bevaren, evenveel uitstoot veroorzaken als alle auto’s samen in de wereld (vandaag zijn er 1 miljard wagens in de wereld). Dit laaghangende fruit had men meer kunnen stimuleren ook al staat deze al iets verder dan de luchtvaart want de eerste schepen liggen op stapel die op elektriciteit en/of waterstof gaan varen.
In de binnenvaart komen binnen een paar jaar ook de eerste op waterstof aangedreven schepen in gebruik en zal het daarna wel snel gaan naarmate de motoren van de schepen dienen vervangen te worden. Zodra de eerste waterstof tankstations operationeel zijn is de basis gelegd voor de start van een volledige omslag.
Ook in de landbouwsector wordt er teveel achterwege gelaten en is het opvallend dat men in Nederland de intensieve veeteelt bijna volledig ontziet. De bijna op volledig voorziene export van vlees staat volledig haaks op de duurzame gedachte waar vlees alleen bestemd dient te zijn voor de lokale markt. Het is een gemiste kans om deze sector om te vormen tegen 2030 en 2050 tot een volledig duurzame teelt die rekening houdt met de kwaliteit van het product en het leven van het dier. Dat specifiek voor de lage landen dit betekent dat de economisch toegevoegde waarde zal verkleinen is een feit maar dit heeft vooral te maken met de veel te grote activiteit van de sector die geen rekening meer houdt met de omvang van de landen.
De bouwsector heeft ook een enorme uitdaging voor zich om enerzijds de bestaande gebouwen goed te gaan isoleren (ook al blijft dit suboptimaal) en vooral in de toekomt te kiezen voor de bouw van uitstootvrije gebouwen die zich vooral in de steden zullen bevinden. In België is de uitdaging mogelijks nog groter daar het patrimonium nog ouder is en de huidige lintbebouwing maar heel hardnekkig is uit te doven. Sterker nog, sinds de aankondiging van de betonstop gaat het nog sneller en wordt nog meer natuur definitief vernietigd voor de bouw van vrijstaande ééngezinswoningen. De politiek zegt één ding maar doet vervolgens net het tegenovergestelde.
De laatste sector is de energiesector en ook hier is de uitdaging enorm, niet alleen in Nederland waar alle kolencentrales tegen 2030 gesloten dienen te worden, en niet om ze te vervangen met grootschalige biomassa, maar ook dat het land van het aardgas af moet. In België gaan ze trouwens vrolijk in de verkeerde richting door de huidige kerncentrales grotendeels te vervangen door gascentrales die de uitstoot nog enorm de hoogte doen in gaan en de luchtkwaliteit nog meer aantasten. Er is trouwens voorlopig geen alternatief voor snelle inzetbare gascentrales als er geen wind is maar deze gaan inzetten om bijna in vollast te gaan werken is niet in het juiste signaal.
Als voorlopige conclusie is het nog even wachten op de diverse berekeningen van dit plan waar hard aan gewerkt is en Nederland toch wel een grote voorsprong neemt op bijvoorbeeld België waar de regering ook nog gevallen is. Het blijft echter dweilen met de kraan open zolang men het niet aandurft om een echte CO2 prijs te introduceren zoals een land als Zweden wel al gedaan heeft. Daar is de prijs per ton al op een niveau zodat je zeker weet dat industrie en mens er alles zullen aan doen om uitstoot te vermijden. Waarom werkt men niet met deze beste voorbeelden en spiegelt men zich maximaal aan het gewogen gemiddelde? Met het klimaat is geen compromis mogelijk, het is er voor ons of niet meer. Dat de milieugroeperingen het akkoord niet hebben goedgekeurd mag dan wel een bewijs zijn dat het niet genoeg is het blijft positief dat er een ontwerp legt met een aantal goede mijlpalen.
Ondertussen in België geeft de koning het goede voorbeeld door in zijn kerstboodschap doodleuk naast een openhaard zijn goede voornemens te verkondigen, wellicht is in het paleis nog niet doorgedrongen dat de uitdaging de komende decennia deze van de verduurzaming van onze samenleving is. Het bewijst trouwens dat de echte klimaatoplossing minder met techniek maar met gedragswijziging te maken heeft en dat is wellicht de moeilijkste van allemaal.