Grootschalige waterstof de toekomst

Burgerparticipatie, er is nog veel winst te behalen

Alleen nog wind op zee en zon op dak

Energie efficiëntie nog niet op het vizier

Een dag de tijd nemen om zelf even een stapje terug te zetten is altijd een luxe, maar in dit geval ook nog nuttig.  Dat Energeia al sinds negen jaar deze dag organiseert ziet men terug in de opkomst die ieder jaar iets groter wordt.  Een 150 tot 200 industriegenoten waren aanwezig met vooral veel bedrijven die actief zijn in Nederland.

De opening werd verzorgd door de CEO van Gasunie die ons zijn toekomstvisie kwam delen en ons meenam naar 2050.  Dat men hier een hele grote korrel zout dient te gebruiken is vanzelfsprekend en wellicht vooral de hoop van een bedrijf dat zich opnieuw zal moeten uitvinden.  Het werd een groot pleidooi voor de massale distributie van waterstof in de plaats van het huidige aardgas.

Hij wist te vertellen dat men geconcludeerd heeft dat er slechts kleine aanpassingen nodig zijn aan het huidig gasnet en klaar is kees.  Of waterstof deze kans zal krijgen is te hopen, maar vandaag verre van zeker.  Als je bijvoorbeeld de ambitie hebt om de huidige 47bcm aardgas die Nederland jaarlijks verbruikt door waterstof gemaakt uit wind, dan staat de Noordzee in ieder geval redelijk vol met windmolens.

Vandaag is het beleid en de bijhorende wet- en regelgeving totaal niet voorzien op deze koerswijziging, edoch worden eerste stappen wel al gemaakt door de aankondiging van mogelijke grootschalige pilootprojecten.   Of de Benelux het Abu Dhabi aan de Noordzee wordt in de toekomst door zijn grote positie in de productie en distributie in waterstof is vandaag de dag eerder twijfelachtig.  We hebben nu eenmaal niet het soort politici die kunnen en durven kiezen voor een dergelijke grote omslag.

Het is eerder waarschijnlijk dat de Abu Dhabi’ s van de toekomst zich richting China en Japan bevinden die vandaag al grootschalig met waterstof bezig zijn.  Positief kan wel zijn dat we kunnen leren van hun uitrol en net zoals bij de zonnepanelen kunnen profiteren van steeds goedkopere waterstof infrastructuur en kennis.

Verder was er tijdens de dag ook nog een interessant pleidooi voor meer burgerparticipatie om zo het draagvlak te vergroten.  Een op zich correcte analyse alleen miste ik een beetje in de uiteenzetting hoe dan?  Het is duidelijk dat er vandaag nog te weinig grootschalige oplossingen zijn om in massa de bevolking mee te laten participeren in hun eigen projecten.  De coöperatieven zijn toch eerder een bescheiden succes tot nu toe daar het hun vaak ontbreekt aan tijd (vrijwilligers werk), kennis en middelen.

Ook hier dient de (regionale/lokale) overheid een veel actievere rol te spelen om te zorgen dat de bevolking niet alleen de lasten (windmolens op land zorgen voor heel wat terechte commotie) maar ook mee delen in de lusten.  Coördinatie is echt gewenst en zelfs specifieke uitgewerkte regelgeving zodat er duidelijke spelregels zijn.  Het is niet genoeg om te zeggen dat de lokale burgers tot 50% mee dienen te participeren en dan hopen dat dit ook gebeurt.

Met de snelheid waarmee wind op zee zich positief ontwikkelt door zowel de steeds grotere turbines die wel tot acht keer zoveel elektriciteit opwekken vergeleken een windmolen op land (nieuwe GE-windmolen is 12 MW, op zee bijna twee keer zoveel vollast als op land) wordt terecht de vraag gesteld of wind op land nog veel zin heeft.  Zeker voor landen als Nederland en België waar de bevolkingsdichtheid wereldrecords inhouden en er gewoon bijna geen plaats is zonder de horizon echt om zeep te helpen.

De meest recente Nationale Omgevingsvisie in Nederland geeft ook aan dat er terecht prioriteit gegeven wordt aan wind op zee en zonnepanelen op daken.  We gaan nu eenmaal vooruit door te leren en vasthouden aan het huidig beleid betekent dat je niet bereid bent om te leren. 

Als laatste viel me vooral op de volledige afwezigheid van het onderwerp energiebesparing en energie-efficiënte.  Nochtans vanuit Europese en nationale doelstellingen één van de grote objectieven en ook de meest duurzame.  Er is geen stroom zo groen als deze van de uitgespaarde KWh/Joule. Wellicht ook een bewijs dat de huidige energiesector nog niet echt focus heeft op energiebesparing en efficiëntie; ook hier dient de overheid wellicht te zorgen voor meer aandacht.

We hebben nu wel doelstellingen om jaarlijks minder energie te gaan verbruiken tot 2030, maar het ontbreekt veel meer aan ondersteunende regelgeving als je vergelijkt met de aandacht die uitgaat naar zon en wind.  Nochtans is energiebesparing de grootste winst in heel het energiedebat.